Στις 19 Ιουνίου 1936, ο γερμανός θρύλος του μποξ Μαξ Σμέλινγκ συγκλόνισε τον αμερικανό σταρ Τζο Λούις, προς μεγάλη χαρά του Αδόλφου Χίτλερ. Η πολιτικά εκρηκτική αντιπαλότητα μετατράπηκε σε μια εμπνευσμένη φιλία.
Ήταν μια από τις μεγαλύτερες συγκινήσεις στην ιστορία του μποξ. Και η αρχή μιας εξίσου ξεχωριστής και ιστορικά αξιοσημείωτης φιλίας, που διήρκεσε μέχρι το θάνατο. Στις 19 Ιουνίου 1936, πριν από 89 χρόνια, ο γερμανός θρύλος του μποξ Μαξ Σμέλινγκ συναντήθηκε στη Νέα Υόρκη με τον αμερικανό Joe Louis, που θεωρούνταν ανίκητος.
Ήταν μια εξαιρετικά εκρηκτική αντιπαλότητα, με πολιτικό φορτίο λόγω της ανάληψης της εξουσίας από τον Αδόλφο Χίτλερ και τους Ναζί στη χώρα του Σμέλινγκ. Πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο αγώνας αναδείχθηκε σε μονομαχία μεταξύ δύο συστημάτων, της ολοκληρωτικής δικτατορίας και της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Στην πραγματικότητα, όμως, η κατάσταση ήταν πολύ πιο περίπλοκη.
Ο Μαξ Σμέλινγκ φαινόταν σε πτώση πριν από τον πρώτο αγώνα το 1936
Ο Σμέλινγκ διατηρούσε αποστάσεις από το ναζιστικό καθεστώς, ενώ ο Λούις, που ήταν λατρευτός από την αφροαμερικανική κοινότητα, ήταν επίσης μια συμβολική φιγούρα της διχόνοιας σε μια εποχή που σε πολλά μέρη της χώρας ίσχυε ακόμη ο φυλετικός διαχωρισμός – και ακόμη και οι ενθουσιώδεις αναφορές για τον Λούις είχαν συχνά ρατσιστικές υπονοίες. Το παρατσούκλι του «The Brown Bomber» («Ο καφέ βομβιστής») είναι μόνο ένα από τα πολλά προσωνύμια που σήμερα θεωρούνται ταμπού.
Από αθλητική άποψη, ο αγώνας φαινόταν να έχει ξεκάθαρο αποτέλεσμα: ο τότε 22χρονος Louis βρισκόταν σε ανοδική πορεία, ενώ ο Schmeling φαινόταν να βρίσκεται σε παρακμή μετά την απώλεια του παγκόσμιου τίτλου που είχε κερδίσει το 1930 από τον Jack Sharkey. 42.000 θεατές στο γήπεδο μπέιζμπολ των New York Yankees ήθελαν να δουν τον τότε 31χρονο να ηττηθεί από τον Λούις, αλλά τα πράγματα εξελίχθηκαν διαφορετικά.
Ο Σμέλινγκ αναγνώρισε το αδύνατο σημείο του Λούις και το ανακοίνωσε
Ενώ ο Louis αντιμετώπισε την προετοιμασία του αγώνα με χαλαρότητα και αφιέρωσε χρόνο για να μάθει γκολφ, ο Schmeling ήταν καλά προετοιμασμένος: είχε εντοπίσει ένα αδύνατο σημείο του Louis – το οποίο μάλιστα ανακοίνωσε δημοσίως. Κανείς δεν τον πήρε στα σοβαρά. Πολλοί πίστευαν ότι ήταν απλά λόγια για να τραβήξει την προσοχή.
Ο Σμέλινγκ όμως ήξερε τι έκανε: ο Λούις άφηνε πάντα το αριστερό του χέρι να κρέμεται μετά από ένα χτύπημα – ο Σμέλινγκ είδε την ευκαιρία για αποτελεσματικά αντεπιθετικά χτυπήματα. Ο έκπληκτος Λούις δεν ήξερε πώς να απαντήσει στην τακτική του Σμέλινγκ και στον δωδέκατο γύρο έπεσε νοκ-άουτ μετά από δύο δεξιά χτυπήματα στο σώμα και στο πηγούνι. Ο Λούις έπρεπε να παραδεχτεί μετά τον αγώνα ότι είχε υποτιμήσει τον αντίπαλό του.
Ο Σμέλινγκ σε απόσταση από το ναζιστικό καθεστώς
Ο θρίαμβος του Σμέλινγκ, που ταίριαζε απόλυτα στη ρατσιστική κοσμοθεωρία της ναζιστικής προπαγάνδας, εκμεταλλεύτηκε κατάλληλα. «Ήταν μια γερμανική νίκη», δήλωσε ο κακός υπουργός προπαγάνδας Γιόζεφ Γκέμπελς, και η εφημερίδα Berliner Lokalanzeiger έγραψε στον τίτλο της: «Ο Φύρερ συγχαίρει τον Σμέλινγκ». Ο εν λόγω Αδόλφος Χίτλερ έστειλε λουλούδια στη σύζυγο του Σμέλινγκ.
Η καλή φήμη του Σμέλινγκ διατηρήθηκε και στη μεταπολεμική περίοδο, καθώς αντιμετώπισε την εκμετάλλευση της νίκης του με σχετική επιφύλαξη. Ο Σμέλινγκ ευχαρίστησε τον λαό και τον Φύρερ, αλλά δεν άφησε τα πράγματα να ξεπεράσουν ένα ορισμένο σημείο: δεν εντάχθηκε στο NSDAP, διατήρησε τον εβραίο μάνατζέρ του Τζο Τζέικομπς και αρνήθηκε ακόμη και μια τιμητική διάκριση από τον Χίτλερ. «Είμαι πυγμάχος, όχι πολιτικός», ήταν μια από τις πιο διάσημες φράσεις του. Και στην περίπτωσή του, αυτή η αποστασιοποίηση δεν ήταν μια κενή φράση.
Όπως αποκαλύφθηκε αργότερα, ο Σμέλινγκ βοήθησε ενεργά θύματα του καθεστώτος του Χίτλερ: το 1938, κατά τη διάρκεια των πογκρόμ του Νοεμβρίου, έκρυψε δύο εβραίους νέους στο δωμάτιό του στο ξενοδοχείο και τους βοήθησε να διαφύγουν. Αυτό έγινε γνωστό μόνο το 1989, όταν οι αδελφοί που σώθηκαν μίλησαν στις ΗΠΑ.
Ο Τζο Λούις κάνει σύντομη υπόθεση στην ρεβάνς του 1938
Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν ήταν ο Σμέλινγκ, αλλά ο ηττημένος Λούις που ανέβηκε στην θέση του παγκόσμιου πρωταθλητή Τζέιμς Τζ. Μπράντοκ – αφού τον εκθρόνισε, η ρεβάνς εναντίον του Σμέλινγκ ήταν προτεραιότητα για τον νεαρό πρωταθλητή.
Ο αγώνας για το παγκόσμιο πρωτάθλημα μεταξύ Σμέλινγκ και Λούις πραγματοποιήθηκε στις 22 Ιουνίου 1938, και πάλι στο στάδιο των Yankees, και προσέλκυσε ακόμη μεγαλύτερη προσοχή: μεταξύ των 70.000 φιλάθλων ήταν και οι σούπερ σταρ του Χόλιγουντ Κλαρκ Γκέιμπλ, Γκάρι Κούπερ, Γκρέγκορι Πεκ και Ντάγκλας Φέρμπανκς.
Ο Σμέλινγκ δεν είχε καμία ελπίδα αυτή τη φορά, καθώς ο Λούις είχε πλέον εξελιχθεί σε έναν ώριμο αθλητή παγκόσμιας κλάσης, ο οποίος κέρδισε με νοκ-άουτ μετά από μόλις δύο λεπτά. Ο Σμέλινγκ κατάφερε να του δώσει μόνο δύο χτυπήματα. Κανείς δεν θα μπορούσε να νικήσει τον πατέρα του εκείνη την ημέρα, είπε αργότερα ο Σμέλινγκ στον γιο του Λούις.
Όσο έντονη ήταν η αναμέτρησή τους, τόσο αξιοσημείωτη ήταν η προσωπική σχέση που αναπτύχθηκε μεταξύ του Σμέλινγκ και του Λούις: οι δύο άνδρες παρέμειναν σε επαφή μετά την επανένωσή τους μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Σμέλινγκ βοήθησε επίσης τον Λούις όταν αυτός έπεσε σε μεγάλη οικονομική δυσχέρεια μετά το τέλος της καριέρας του.
Η φιλία τους διήρκεσε μέχρι το θάνατο του Λούις στις 12 Απριλίου 1981, ενώ ο Σμέλινγκ, ο οποίος πέθανε το 2005 σε ηλικία 99 ετών, ήταν ένας από τους κουβαλητές του φέρετρου.
