Εδώ και σχεδόν μια δεκαετία, οι Σέρβοι ταξιδεύουν σε κάθε μεγάλο τουρνουά ως ένα από τα φαβορί, με τις καλύτερες επιδόσεις τους να φτάνουν σε επίπεδα που απειλούν ακόμη και μια «Dream Team» – ωστόσο, η γενιά γύρω από τον Νικολά Γιόκιτς δεν έχει ακόμη κατακτήσει τον τίτλο. Αυτό αναμένεται να αλλάξει οριστικά αυτό το καλοκαίρι.
Μερικές φορές, κάτι τόσο ασήμαντο όπως δέκα λεπτά μπορεί να κάνει τεράστια διαφορά. Περίπου πριν από ένα χρόνο, στο Bercy Arena του Παρισιού: τα τρία τέταρτα του ημιτελικού είχαν ήδη παιχτεί, η Σερβία προηγούταν με 13 πόντους έναντι της ομάδας των ΗΠΑ, η οποία πριν από το τουρνουά είχε συγκριθεί με την αρχική «Dream Team». Δεν ήταν μια ομάδα Β, αλλά περιλάμβανε όλους τους σούπερ σταρ.
Μόνο μία φορά είχε χάσει μια τέτοια ομάδα, με επαγγελματίες αντί για ερασιτέχνες, σε έναν αγώνα νοκ-άουτ στους Ολυμπιακούς Αγώνες – αν και πρέπει να σημειωθεί ότι τότε, το 2004, δεν είχαν συμμετάσχει όλοι οι σούπερ σταρ. Ωστόσο, ήταν φυσικά μια μεγάλη έκπληξη όταν η Αργεντινή κατάφερε να αποκλείσει τους Αμερικανούς το 2004 στην Ελλάδα.
Τώρα ήταν η σειρά της Σερβίας να γίνει αθάνατη. Με τρία τέταρτα σχεδόν τέλειου ομαδικού μπάσκετ, η ομάδα του Svetislav Pesic είχε πάρει θέση, φαινόταν επιτέλους να αξιοποιεί όλο το δυναμικό της, για το οποίο μιλούσαν εδώ και χρόνια. Ήταν μια από τις καλύτερες επιδόσεις που είχε ποτέ επιτύχει μια εθνική ομάδα μπάσκετ σε οποιοδήποτε γήπεδο. Στη συνέχεια, ήρθαν πικρά φάουλ, ο Τζόελ Εμπίντ, ο Κέβιν Ντουράντ, ο Στέφεν Κάρι, μια κατάρρευση – και το όνειρο έσβησε.
Ο Νικόλα Γιόκιτς και η παρέα του δεν έφυγαν από τη Γαλλία χωρίς μετάλλιο. Στο παιχνίδι για την 3η θέση κέρδισαν το χάλκινο, αλλά τουλάχιστον γιόρτασαν με ενθουσιασμό. Ο Νικολά Γιόκιτς και η παρέα του έφυγαν από τη Μεγάλη Χώρα με μια βεβαιότητα: θα μπορούσαν να είχαν πετύχει περισσότερα. Και αυτό δεν ήταν καινούργιο συναίσθημα για αυτή τη γενιά που μέχρι τώρα δεν έχει κατακτήσει το χρυσό.
Σχεδόν πάντα φαβορί
Σε ηλικία μόλις 21 ετών, ο Γιόκιτς συμμετείχε για πρώτη φορά στην εθνική ομάδα της Σερβίας το 2016. Ως MVP, ο σέντερ οδήγησε την ομάδα του στο προκριματικό τουρνουά και, στην κύρια φάση των Ολυμπιακών Αγώνων, όπου μπήκε ως αναπληρωματικός, έφτασε κατευθείαν στον τελικό. Εκεί, η ομάδα έχασε με 30 πόντους από τις ΗΠΑ, αλλά το τουρνουά έδωσε μια γεύση του τι θα ακολουθούσε.
Ο Jokic είχε μόλις ολοκληρώσει το πρώτο του έτος στην NBA, ενώ ο Bogdan Bogdanovic έπαιζε ακόμα στην Ευρώπη. Οι Σέρβοι ήταν νέοι, ταλαντούχοι, επικίνδυνοι. Ακόμα πριν κανείς μπορούσε να φανταστεί τι θα συνέβαινε με τον Jokic στο NBA, ήταν ήδη προφανές: τουλάχιστον στην Ευρώπη, αυτή η ομάδα θα γινόταν ισχυρή, ίσως ακόμη και να αντικαθιστούσε τη γενιά που μεταξύ 1995 και 2002 (ως Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας) είχε κερδίσει πέντε χρυσά μετάλλια σε Ευρωπαϊκά και Παγκόσμια Πρωταθλήματα.
Η Σερβία ήταν πράγματι αρκετές φορές φαβορί για το χρυσό μετά από αυτό. Ωστόσο, τα αποτελέσματα είναι απογοητευτικά: ένα ασημένιο μετάλλιο στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα (2017) και ένα στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα (2023), καθώς και ένα χάλκινο μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2024. Το τελευταίο ήταν μακράν το καλύτερο αποτέλεσμα σε τουρνουά με τη συμμετοχή του Γιόκιτς: το 2019, στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα, η Σερβία αποκλείστηκε στα προημιτελικά, ενώ στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 2022 αποκλείστηκε ακόμη νωρίτερα.
Τα ασημένια μετάλλια κατακτήθηκαν χωρίς τον καλύτερο παίκτη. Αυτό οδηγεί στην κάπως περίεργη κατάσταση ότι ο 30χρονος, ο οποίος είναι αδιαμφισβήτητος στην NBA και δεν έχει αποδείξει απολύτως τίποτα από τον τίτλο του 2023, έχει, κατά την άποψη ορισμένων, ένα χρέος προς την πατρίδα του.
Η εθνική ομάδα νικά το NBA
Η Σέρβα δημοσιογράφος Dusica Tasic δήλωσε ήδη πέρυσι στην Denver Post: «Παρά το γεγονός ότι οι άνθρωποι είναι περήφανοι για όλα όσα έχει καταφέρει ο Jokic στο NBA, εδώ η εθνική ομάδα είναι πάνω από όλα». Και εκεί ο Jokic έχει ακόμα κάτι να αποδείξει – επιπλέον, δεν είναι πάντα κατανοητό όταν αποφασίζει να μην συμμετάσχει σε κάποιο τουρνουά λόγω υπερκόπωσης.
«Κάθε χρόνο υπάρχει ένα μεγάλο τουρνουά. Και πάντα τίθεται το ερώτημα: «Θα παίξει ο Νικόλα;» Πάντα υπάρχει μια συζήτηση. Οι άνθρωποι εδώ είναι πολύ παθιασμένοι όταν πρόκειται για το αν οι καλύτεροι παίκτες θα παίξουν για την εθνική μας ομάδα. Αυτό είναι μια πολύ μεγάλη ευθύνη για αυτόν», δήλωσε πρόσφατα ο θρύλος του τένις Νόβακ Τζόκοβιτς στο TNT, τονίζοντας όμως και το κύρος που έχει ο άλλος «Τζόκερ» στην πατρίδα του.
«Είναι ήρωας για εμάς», είπε ο Τζόκοβιτς. «Το μπάσκετ είναι το μεγαλύτερο άθλημα για εμάς. Ο Γιόκιτς είναι φαινομενικός. Είναι τόσο ταλαντούχος και τόσο σκληρά εργαζόμενος, και το να τον βλέπουμε να κυριαρχεί με το μυαλό του όλους τους απίστευτους αθλητές του ΝΒΑ, μας κάνει όλους πολύ περήφανους. Όλοι τον υποστηρίζουμε».
Το σωστό μήνυμα
Ωστόσο, το προτιμάει να φοράει τη φανέλα της εθνικής ομάδας. Η έλλειψη επιτυχιών εκεί είναι ο μόνος λόγος για τον οποίο ορισμένοι (όπως ο Toni Kukoc) αρνούνται να αναγάγουν τον Jokic στο επίπεδο ή ακόμη και πάνω από παίκτες όπως οι Drazen Petrovic, Vlade Divac ή Dino Radja, τους οποίους έχει ξεπεράσει (και εν μέρει και με διαφορά) σε ατομικό επίπεδο.
Ωστόσο, σύμφωνα με τον Ognjen Stojakovic, βοηθό προπονητή τόσο στο Ντένβερ όσο και στη Σερβία, το χάλκινο μετάλλιο του 2024 έχει ήδη ανοίξει τα μάτια σε πολλούς. «Οι δικοί μας δεν έχουν καταλάβει πόσο καλός είναι. Αν δεν κερδίσεις τίποτα με την εθνική ομάδα, δεν σε εκτιμούν όσο τους άλλους, ανεξάρτητα από το πόσο επιτυχημένος είσαι αλλού. Κατά τη γνώμη μου, οι άνθρωποι αρχίζουν τώρα να συνειδητοποιούν τι σπουδαίος παίκτης είναι».
Κατά συνέπεια, η δέσμευση που έδωσε ο Γιόκιτς στα μέσα Ιουλίου για το επερχόμενο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα προκάλεσε αμέσως μια ορισμένη ευφορία. Είναι η πρώτη φορά στην καριέρα του που θα αγωνιστεί για τη Σερβία σε δύο συνεχόμενα καλοκαίρια, ένα σημάδι – ακριβώς αυτό που ελπίζονταν και περίμεναν στη χώρα του.
Η Σερβία έχει πλέον τους περισσότερους παίκτες της NBA στο τουρνουά. Μπορεί οι Bogdanovic, Nikola Jovic, Nikola Topic ή Tristan Vukcevic να μην είναι αστέρια της NBA, αλλά ο «Bogi» είναι εδώ και χρόνια κυρίαρχος στα παιχνίδια της FIBA (όπως και ο Vasilije Micic). Η προσωρινή σύνθεση είναι γενικά γεμάτη από έμπειρους κορυφαίους παίκτες σε αυτό το επίπεδο, και φυσικά υπάρχει και ο Jokic.
Ο μεγαλύτερος φαβορί
Η προετοιμασία δίνει ήδη μια ιδέα για την ποιότητα των Σέρβων και το πόσο πεινασμένοι είναι. Κέρδισαν τα τέσσερα προπαρασκευαστικά τους παιχνίδια με 37 (εναντίον της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης), με 12 (εναντίον της Πολωνίας), με 10 (εναντίον της Ελλάδας, χωρίς τον Γιάννη όμως) και με 67 (εναντίον της Κύπρου – χωρίς τον Jokic και τον Bogdanovic).
«Θεωρώ τη Σερβία ως το μεγαλύτερο φαβορί, λόγω του ρόστερ της», δήλωσε ο νέος προπονητής της Γερμανίας, Alex Mumbru, στο Eurohoops, ο οποίος χαρακτήρισε επίσης τον Jokic ως «αναμφισβήτητα τον καλύτερο παίκτη» του τουρνουά και του κόσμου. Με αυτό τον τρόπο, σίγουρα ήθελε να απομακρύνει λίγο την πίεση από τη δική του ομάδα – που είναι, άλλωστε, η reigning παγκόσμια πρωταθλήτρια – αλλά, από την άλλη πλευρά, απλώς εξέφρασε μια αρκετά διαδεδομένη άποψη.
Οι Σέρβοι γνωρίζουν ούτως ή άλλως την πίεση από μέσα. «Οι άνθρωποι στη Σερβία δεν αγαπούν τον αθλητισμό. Δεν αγαπάμε το μπάσκετ. Αγαπάμε τη νίκη», δήλωσε ο ίδιος ο Jokic. Δεν περιμένουν τίποτα άλλο από αυτούς. Ειδικά μετά την επίδειξη δύναμης του περασμένου έτους: αυτή η γενιά έχει σίγουρα τα φόντα να γίνει χρυσή. Αλλά πρέπει να το αποδείξει.
