Dat Javier Tebas geen voorstander is van de steeds verder opgeblazen clubcompetities is geen nieuws. Nu eist de baas van de Spaanse competitie voor het eerst een vetorecht voor de competities met het oog op de status quo.
“Zonder de goedkeuring van alle competities mag er geen enkele competitie meer worden gewijzigd”, “We willen geen verdere hervormingen in de Europese competities, het wereldkampioenschap voor clubs en de reguliere wereldkampioenschappen zonder de goedkeuring van iedereen. We moeten de schade zien en zeggen: genoeg is genoeg!”
“De potten zijn als een taart, de verdeling speelt een rol”
Tebas ziet de schade vooral in de toegenomen druk op de nationale competities: “Alles wat er sinds de hervorming van de Champions League in 2016 is gebeurd, neemt ruimte en aandacht weg van de nationale competities. Het gaat niet alleen om de spelers, maar om het hele voetbalecosysteem met de speelschema’s en de steeds verder differentiërende mediarechten.” De Spanjaard ziet een bedrag X dat de media-instellingen – of het nu tv-zenders, streamingdiensten of radiozenders zijn – bereid zijn te betalen. Hoe meer er naar de UEFA-clubcompetities of het opgeblazen WK voor clubs van de FIFA gaat, hoe minder er overblijft voor de afzonderlijke competities en daarmee de basis van de competitie: “De potten van de uitzendplatforms zijn als een taart en het maakt uit of die onder 10 of 20 wordt verdeeld. De meerderheid van de clubs heeft geen toegang tot de nieuwe competities in Europa of het WK voor clubs.”
Volgens de 63-jarige is het zwaartepunt verschoven naar de grote clubs: “Vijftien jaar geleden waren de nationale competities het economische centrum van het voetbal.” Volgens zijn analyse is dat nu niet meer het geval. Dit is meer dan polemiek of kritiek, maar een systemische diagnose die een historische structuurbreuk beschrijft naar een superelite van clubs en spelers.
“De kleine en middelgrote competities worden nu al getroffen”
“De kleine en middelgrote competities worden nu al zwaar getroffen”, waarschuwt hij, waarbij hij de Belgische competitie als voorbeeld neemt, waarvan de media-inkomsten met 20 procent zijn gedaald. La Liga heeft weliswaar haar positie kunnen verdedigen, maar Duitsland is slechts met twee procent gegroeid en “in Italië en Frankrijk zijn de inkomsten uit rechten gedaald”. Een goed voorbeeld is de Zwitserse competitie: “De clubs die daar aan de Champions League deelnemen, ontvangen bijna 30 miljoen euro, de volgende club in de competitie ontvangt 5 miljoen euro. Daardoor verlies je je concurrentievermogen.”
Op termijn kan dat ook een bedreiging vormen voor de grote competities: “Dit is een boodschap aan de grote clubs: Door deze ontwikkeling ontneem je de kleinere en middelgrote clubs hun inkomsten uit de nationale competities. Maar je hebt concurrentie nodig om ten minste dezelfde mediagelden te ontvangen.” Een daling als gevolg van verstevigde machtsverhoudingen kan op de lange termijn niet worden gecompenseerd met geld uit Europa.
De Spanjaard roept de UEFA tot de orde
Maar wat te doen? Tebas roept de UEFA tot de orde en kijkt daarbij vooral naar de governance-regels met het oog op de vereniging van grote clubs ECA, waarmee de confederatie een joint venture heeft die in principe het systeem en de geldverdeling van de UEFA-clubcompetities bepaalt. “Het Hof van Justitie van de Europese Unie heeft de UEFA aangewezen als eigenaar van de clubcompetities, maar de UEFA moet aan één voorwaarde voldoen: zij moet het concurrentievermogen waarborgen, ook in de nationale competities“, herinnert Tebas aan het supercompetitie-arrest van het Europees Hof van Justitie. ”Er is dus een beter evenwicht nodig tussen de kleine, middelgrote en grote clubs. Ik heb niet de indruk dat zij proberen dit evenwicht te vinden.”