De FIFA heeft de afvaardigingsperiode voor de Afrika Cup met een week verkort – en dat op zeer korte termijn. Dit heeft geleid tot massale kritiek van de nationale coaches. Ook voor president Infantino is deze zaak omstreden.
Als Gianni Infantino vrijdagavond tijdens de loting voor het WK de vertegenwoordigers van de Afrikaanse deelnemende landen ontmoet, zal de FIFA-voorzitter zich mogelijk aan een paar ongemakkelijke vragen moeten stellen. Woensdag had de wereldvoetbalbond aangekondigd dat de start van de afvaardigingsperiode voor de komende Afrika Cup wordt verschoven naar 15 december. Oorspronkelijk was 8 december gepland, in overeenstemming met de FIFA-regels.
Die bepalen namelijk dat een speler “uiterlijk op maandagochtend van de week voor aanvang van de betreffende eindronde” door zijn club moet worden vrijgesteld voor het nationale elftal. Aangezien de Afrika Cup op zondag 21 december van start gaat met de openingswedstrijd tussen gastland Marokko en de Comoren, zou de uiterste datum voor de vrijstelling dus 8 december zijn.
Vooral de Europese clubs en de UEFA hadden echter aangedrongen op een latere vrijgave. De FIFA had daarop toegegeven en onder meer gewezen op het feit dat de vrijgaveperiode ook voor het WK 2022, dat eveneens in december van start ging, slechts een week voor het toernooi was begonnen.
De Afrikaanse internationals blijven dus nog een week langer bij hun clubs, maar zijn pas enkele dagen voor de eerste wedstrijd van het toernooi beschikbaar voor de nationale teams. In haar officiële mededeling bedankte de FIFA de Afrikaanse voetbalbond CAF voor de solidariteit en de “inspanningen om de gevolgen voor de verschillende partijen te beperken” en vroeg zij om in geval van geschillen “individuele oplossingen” te vinden.
Zo had Ruben Amorim, trainer van Manchester United, die met zijn team op 15 december nog een competitiewedstrijd speelt, al aangekondigd “iets te willen regelen” zodat spelers als Amad (Ivoorkust) of Bryan Mbeumo (Kameroen) nog langer beschikbaar zijn. Juist ManUnited had al voor een curiosum gezorgd tijdens de Afrika Cup 2024, toen doelman André Onana minder dan 24 uur voor de openingswedstrijd van Kameroen nog voor de Red Devils in de Premier League speelde. Voor het toernooi van dit jaar werd de keeper niet geselecteerd.
De gewijzigde vrijstellingsdatum stuit in Afrika op veel kritiek, vooral omdat de beslissing zo kort van tevoren is genomen. Veel bonden, die financieel vaak toch al niet op rozen zitten, hadden hun accommodatie, reizen en oefenwedstrijden al lang geleden geregeld en moeten nu hun plannen aanpassen.
Een trainingskamp dat er niet meer is
“Frustrerend en vermoeiend”, noemt de Angolese bondscoach Patrice Beaumelle de aanpak van de FIFA. “We hadden de voorbereidingen al sinds de laatste interlandperiode afgerond en wilden ons trainingskamp op 8 december in de Algarve houden. Ik ben al anderhalve maand ter plaatse, we hadden alles voorbereid: de inhoud van de trainingen, de locaties voor de vriendschappelijke wedstrijden. Nu staat alles op losse schroeven.”
Angola speelt zijn openingswedstrijd tegen Zuid-Afrika op 22 december, de vlucht naar Marokko vertrekt op 18 december – slechts drie dagen na het begin van de interlandperiode. “Dat kun je niet meer een trainingskamp noemen”, zegt Beaumelle. Gabon-coach Thierry Mouyouma betreurt dat men eigenlijk twee vriendschappelijke wedstrijden had willen spelen, maar nu genoegen moet nemen met één – en dan moet de tegenstander nog gevonden worden. En Mali’s coach Tom Saintfiet bekritiseert het “gebrek aan respect” van de FIFA voor het Afrikaanse voetbal.
De zaak is extra explosief omdat de Afrika Cup eigenlijk al in de zomer had moeten plaatsvinden. Vanwege het door haar geïnitieerde wereldkampioenschap voor clubs had de FIFA echter aangedrongen op een verplaatsing naar de winter – wat nu weer het bekende probleem van de vrijstellingen tijdens de clubcompetities aan het licht brengt. Dat de Afrikaanse landen nu opnieuw moeten inleveren, valt niet goed, temeer omdat Infantino zich in het openbaar graag profileert als voorstander van het Afrikaanse voetbal en bij de verkiezingen voor het voorzitterschap op brede steun kan rekenen.
Er komt inmiddels ook kritiek uit Europa. Zo sprong Habib Beye, de Senegalese trainer van Ligue 1-club Stade Rennes, de Afrikaanse bondscoaches te hulp – hoewel hij zelf profiteert van het feit dat zijn spelers Mahamadou Nagida (Kameroen), Seko Fofana (Ivoorkust) en Abdelhamid Ait Boudlal (Marokko) nu langer tot zijn beschikking staan.
“We zijn natuurlijk blij dat we onze spelers tot 15 december hebben”, zei Beye. “Maar als je je aan de kant van de coaches en bonden schaart, dan vind ik dat niet juist.” Je krijgt “de indruk dat je met de Afrika Cup kunt doen wat je wilt – en dat is bij andere bonden en andere competities niet het geval”.
Met de Afrika Cup kun je doen wat je wilt